SỰ AN ỦI CỦA TRIẾT HỌC- ALAIN DE BOTTON

SỰ AN ỦI CỦA TRIẾT HỌC- ALAIN DE BOTTON

Mục lục ngắn gọn gồm 6 phần, đề mục cho những nỗi niềm mà trong đời người chắc chắn một lần cảm thấy. Đọc sách triết nhưng cảm thấy được đồng cảm, được lắng nghe, chia sẻ, giúp mình phần nào gọi được tên và giải đáp những cảm xúc,những suy nghĩ từ trước đến nay mình tự cho là khác người. Mình cảm giác như đọc sách self help, chữa lành vậy đó.

Ở phần I: Niềm an ủi không được yêu thích- mình hiểu ra rằng những người có hành động suy nghĩ không giống với mọi người thường bị kì thị cô lập bởi số đông còn lại mặc dù hành động hay suy nghĩ của họ còn chưa được khẳng định là đúng hay sai. Và nếu họ đứng lên bảo vệ quan điểm đó dù sau này nó có là chân lí, thì trong thời điểm quan điểm đó còn mới lạ so với số đông thì ý kiến số đông vẫn luôn thắng thế. Ví dụ điển hình ông Scorate có đúng thì ông vẫn bị hội đồng xử uống thuốc độc như thường.

Trong phần này Tác giả có cho ví dụ về việc làm bình gốm, người ta làm gốm theo trình tự các bước tỉ mỉ nên ra được sản phẩm đẹp. Nhưng với cuộc sống thì con người không bỏ thời gian ra để suy xét tìm ra quy luật hay lập ra "bảng chỉ dẫn", trong khi đời sống của của mỗi người mới chính là cái cần tỉ mỉ nhất.

Đọc xong phần này mình có thêm động lực để giữ những suy nghĩ kì lạ của mình nhưng mà phần này cũng giúp mình đôi khi chậm lại một bước để hoài nghi những gì mình đang cho là đúng.

Sang Phần II: Niềm an ủi không có tiền - thì mình được dịp đồng cảm nhiều hơn nữa. Giới trẻ của mình bây giờ áp lực rất nhiều về chuyện việc làm, cũng như áp lực đồng trang lứa. Ai cũng xông ra ngoài đi làm để đổi lấy lời hứa hẹn tương lai sẽ tốt hơn. Nhưng mà đôi khi mình nghĩ cái tương lai đó chừng nào mới đến, kiếm tiền chừng nào thì mới đủ để có thể gọi là "có được tương lai đáng mơ ước". Hình như tụi mình đang bỏ phí hiện tại để mong cầu những niềm hạnh phúc xa vời khác. 

Vậy đó trong phần này tác giả cho chúng ta gặp ông Epicurus sống sau ông ở trên 100 năm để biết đến tư tưởng của ông. Theo ông thì hạnh phúc không cần có nhiều tiền, mà cần có bạn, có thời gian để tự do suy nghĩ, thức ăn vật chất vừa đủ. Bởi vì ta không cảm thấy hạnh phúc khi ở trong biệt thự một mình, ta sẽ vui hơn khi có bạn bè bên cạnh trong căn biệt thự đó. 

Tuy nhiên nếu theo đuổi những giá trị đó làm bạn vui thì cũng được, miễn sao nó không hại ai. Vì nếu xã hội không có phấn đấu thì sẽ không có tiến bộ. Tựu chung lại hạnh phúc là cảm giác hài lòng, dễ chịu. Mà để dễ chịu hài lòng mình chỉ cần sách hay nhạc êm, không ai làm phiền là được.

Phần tiếp theo nói về sự thất vọng, đọc phần này mình cảm thấy được an ủi nhiều nhất luôn. Trong cuộc sống hằng ngày càng gặp nhiều người nhiều việc thì chúng ta càng dễ đối diện với những cảm xúc tiêu cực như, tức giận, lo âu, cảm thấy bị bất công, bị xem nhẹ bị chế giễu. Ta không thể điều chỉnh môi trường tự nhiên bên ngoài tác động được, thứ ta có thể xoay chuyển chính là tâm thế của mình. 

Quan phần này mình hiểu được rằng sở dĩ chúng ta tức giận, thất vọng, sốc, hay cảm thấy bị tổn thương là bởi vì ta đặt một mức kì vọng nhất định lên mọi thứ. Và khi mọi thứ tương tác lẫn nhau dẫn đến kết quả thì phần nhiều là nó sẽ không như những gì chúng ta nghĩ. Rồi sau đó ta lo âu, buồn khổ, cảm thấy bất hạnh. Vậy nên chuẩn bị tâm thế vững hạ kì vọng xuống, chấp nhận kết quả là cách để ta phần nào bớt thất vọng.

Nói vậy cũng không phải ta sẽ không làm gì mà chỉ bị động chấp nhận, ta cũng phải thử suy xét tình huống, nếu có cách vẫn nên thử giải quyết còn nếu đã làm hết sức rồi thì nên bình thản chấp nhận. Đó là sự thông thái của ông Seneca mà tác giải đã giới thiệu cho chúng ta trong phần này.

Phần tiếp niềm an ủi cho sự thiếu thốn, sự thiếu thốn ở đây tác giải muốn đề cập đến đó là những sự thiếu thốn về mặt tinh thần, không phải phạm trù vật chất. Đời người có nhiều cái thiếu thốn làm cho ta khổ sở, như thiếu hiểu biết làm ta không giải quyết được những vấn đề của mình.Thiếu sự đa dạng văn hóa làm ta hiểu lầm những hành động người ở nước khác coi là bình thường thì mình cho là khiếm nhã, Và thiếu sự đồng điệu, thấu hiểu chấp nhận từ những người xung quanh làm ta trở thành người kì lạ, khi ta thể hiện con người thật của mình ra. 

Để giải quyết cảm giác về những sự thiếu thốn đó những triết gia sống cách đây cả trăm năm được mà tác giải nhắc đến trong sách đã đề ra những giải pháp rất gần gũi và thiết thực. Những cách này hầu đết đều được các sách phát triển bản thân đề cập đến như là làm bạn với chính mình, viết ra những suy tư của bản thân, chia sẻ tâm sự với bạn bè đích thực, và chấp nhận bản thân mình như nó vốn là. Ta có thể yếu kém về mặt này, hay mặt kia, có thể giỏi hát nhưng kém nấu ăn, có thể không phải là người thích đọc sách không thích tập thể dục cũng chẳng sao, miễn là tổng thể chúng ta vẫn là người sống tốt, không quá điên rồ là được. Không ai thập toàn thập mĩ cả.

Có lẽ nếu con người nghĩ được như vậy thì ngày nay sức khỏe tinh thần của cộng đồng đã được nâng cao hơn rồi. 

Ở phần áp cuối, tác giả đã dành ra một chương để an ủi những trái tim tan vỡ trong tình yêu. 

Con người bị hấp dẫn rồi yêu nhau theo một lẽ tự nhiên mà trong sách gọi là "ước vọng tồn tai". Có lẽ gien di truyền của chúng t đã ngầm dẫn dắt chúng ta hướng đến một đối tượng cụ thể. Chúng ta để ý những người có một đặc điểm nào đó hơn vì dụ như: chỉ có người thì người cao, có người thì thích mắt hai mí, ta luôn tìm kiếm những người hoàn hảo nhất hay tìm những người có những đặc điểm có thể bù trừ cho những thiếu hụt của bản thân. Mục đích cuối cùng là để thế hệ sau được cải thiện giống nòi. 

Có lẽ đó cũng là li do chúng ta thấy rất nhiều cặp đôi dược gọi là đũa lệch. Tâc giải an ủi chúng ta rằng, ở đâu đó sẽ co một ai đó dành cho chúng ta, họ sẽ thấy những điều mà người khác coi bất thường của ta là bình thường, thậm chí đáng yêu với họ. Ngay cả khi bị từ chối thì cũng đừng hãy hiểu cho họ, có lẽ họ chỉ thuận theo thôi thúc của ước vọng tồn tại bên trong họ, nó vô thức dập tắt hứng thú của họ với ta.

Bởi vậy dù có đang đọc thân cũng đừng quá tuyệt vọng nhé. 

Ở phần cuối cùng, tác giả sẽ cho ta một góc nhìn mới mẻ về những khó khăn mà chúng ta có thể phải đối mặt trong cuộc sống.

Những khó khăn thử thách hay những cảm xúc tiêu cực từ những trải nghiệm không vui thường bị chúng ta cố tình loại bỏ. Nhưng tác giả đưa ra hàng loạt ví dụ chứng mình cho chúng ta thấy cuộc sống này không thể chỉ có độc tôn một thái cực nào. Khó Khăn thử thách, sẽ đi đôi với cơ hội và thành tựu, trong cuộc sống những thứ trái ngược nhau cũng chính là những thứ sẽ đinh nghĩa cho nhau. Một bài nhạc phải có nốt trầm nốt thăng, một bức tranh cũng phải có mảng sáng mảng tối.

Vậy nên không thể tránh hết khó khăn trong đời, mà ta có thể lợi dụng nó để rèn luyện và phát triển bản thân theo đường hướng tích cực. Sự tức giận vì bị ức hiếp có thể biến thành sức mạnh để một người phấn đấu trong tương lai, sự ganh tị trước tài năng của người khác có thể biến thành động lực để ta chăm chỉ luyện tập để tay nghề xuất sắc hơn.

Và một luận điểm tác giải nêu ra làm mình giật mình nhận ra rằng hình như mình cũng đang vướng phải cái suy nghĩ ấy. Đó là những thứ mình không đạt được thì mình tự gán là mình không cần, hay nó không phải lý tưởng mình theo đuổi, thậm chí coi nó là một điều gì đó xấu. Ví dụ điển hình là tiền tài và quyền lực, sự nổi tiếng, hay sự thiên vị của cấp trên. Thừa nhận điều đó, mình cũng phải tìm ra cách để hóa giải bằng những cách tích cực như làm cho bản thân giỏi chuyên môn hơn, làm thêm công việc để thêm thu nhập chứ không phải những cách tiêu cực, gây hại cho người khác.

Sau khi đi qua hết các phần của sách mình có cảm giác như được thấu hiểu phần nào. Không những thế mình còn được chỉ dẫn để hướng đến một cuộc sống "rõ ràng" hơn, vì mỗi vấn đề nêu ra đều có cách hóa giải. Mình không ngờ là một cuốn sách có hơi hường triết học lại dễ đọc và lôi cuốn mình đến vậy. Thật ra thì chắc mình hợp với lối viết của bác Alain De Botton, à mình đọc 4 cuốn sách của bác rồi.. Nếu có hữu duyên đọc được bài review này của mình thì mấy bạn thử tìm đọc sách của bác nha, quyển nào cũng dễ đọc, hữu ích và hài hước hết. Đừng lo